Vicevoorzitter Joke Rosier heet ca 200 aanwezigen welkom. Heel kort over de oprichting van de Literatuurclubs: Het was de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (nu Vrouwen van nu) die in 1970 het initiatief nam omdat moeders van middelbare scholieren meer wilden weten over de boeken (Jan Wolkers enzo) die hun kinderen op school lazen. Samen met de Provinciale Bibliotheek Centrale (nu Biblionet) en andere vrouwenorganisaties hebben zij de Literatuurclubs Drenthe opgericht. Meteen al was er belangstelling in Overijssel en Groningen om aan te sluiten en nog altijd zijn er in beide provincies aangesloten literatuurgroepen. In het startjaar stond o.a. Kort Amerikaans van Jan Wolkers op het programma. Al snel ontstonden er ‘open groepen’, waar ook vrouwen die niet bij een vrouwenorganisatie aangesloten waren, terecht konden. En ook al snel sloten mannen zich aan, hoewel vrouwen nog altijd de overgrote meerderheid vormen.

Marga Kool leidt het publiek op hartverwarmende wijze door het programma heen en gaat in gesprek met de schrijvers. Marga’s betrokkenheid bij de Literatuurclubs stamt al van lang geleden. Onder andere stelde zij ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan de bloemlezing Moeder, dochter, liefste vrouw samen, een verzameling gedichten over en vooral door vrouwen geschreven, een cadeautje van het bestuur voor alle leden van de literatuurclubs. Op verzoek van de jubileumcommissie draagt Marga in de loop van de dag een van haar eigen gedichten in het Drents voor.

Het woord is aan prof. dr. Mathijs Sanders, hoogleraar moderne letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij vertelt over de geschiedenis van de leesclub in de literatuur. Hij doet dat aan de hand van allerlei oudere en nieuwere, bekende en obscure, Nederlandse en internationale romans waarin de leesclub een rol speelt. Voorlopig uitkomst: leesclubs situeren zich in een dorp, vooral onder hoogopgeleiden die er iets van willen leren en een mening hebben, maar meestal niet zo zeer over de boeken willen praten, maar over de maatschappij in het algemeen. Een buitenstaander schudt de boel op in meerdere van die romans, die meer over groepsprocessen dan over het lezen van literatuur gaan. Ongelooflijk, wat een verteller is die professor Sanders….

De helft van de aanwezigen verspreidt zich over de verschillende zaaltjes in De Tamboer om een van de leesclubs bij te wonen waar de zes schrijvers hun favoriete boek met hen bespreken. Zowel het publiek als de schrijvers hebben zich goed voorbereid, en zo vinden er stevige discussies plaats. Maar gelachen wordt er ook! Na drie kwartier is het de beurt aan de andere helft van het publiek om naar de leesclubs te gaan.

De Heeren uit Assen vermaakten het publiek dat niet bij een leesclub zat met mooie liedjes op basis van gedichten van Levi Weemoedt Gerard Nijenhuis,  Willem Wilmink, Martinus Nijhof, Erik Harteveld, en nog veel meer dichters, maar ze zongen ook eigen repertoire. Ontroerend was het dat ze ter ere van de geboorte van de kleinzoon van een van de twee Heeren, een dag tevoren, het lied Forever Young zongen. Luister maar.  Tijdens de lunchpauze traden ze nogmaals op.

Ze waren er de hele dag, en ze hebben heel erg hard gewerkt, maar het was onmogelijk om iedereen die dat wilde van een persoonlijk gedichtje en een mooi portretje te voorzien. Misschien moeten we ze bij een volgende gelegenheid nog eens uitnodigen, Mischa van Huijstee en Marijke van Es.

Het middagprogramma ging van start met felicitaties door Nelleke Vedelaar, gedeputeerde Cultuur van de Provincie Drenthe en Annelies Bakelaar, directeur-bestuurder bij Biblionet. Beiden benadrukten het belang van literatuur en de Literatuurclubs Drenthe. Beiden wezen op mogelijkheden van samenwerken en op de wens een jongere doelgroep bij de literatuur en de Literatuurclubs te betrekken. Annelies Bakelaar onderstreepte dat door o.a. een cheque te overhandigen met de toezegging dat Biblionet een literair event naar onze wens gaat organiseren en financieren…. Weer een mooi feest in het vooruitzicht…

My Book Buddy (MBB) is een Nederlandse organisatie die kinderen die zelf niet aan boeken kunnen komen, van boeken probeert te voorzien. Het bestuur van de Literatuurclubs heeft al lang geleden besloten die kinderen mee te laten delen in de feestvreugde rond het jubileum door My Book Buddy € 1000,- van het feestbudget te schenken. Het publiek werd gevraagd dit bedrag met een vrijwillige bijdrage aan te vullen. Cathy Spierenburg van MBB deed de werkwijze uit de doeken en was de hele dag met een informatiestand aanwezig. Het eindbedrag kwam uit op bijna € 1.300,- MBB gaat dit op verzoek van de SLD besteden aan het inrichten van een bibliotheek in een school op Curaçao. Via Leestekens houden we je op de hoogte van dit project.

Onder leiding van Marga Kool bespraken de zes schrijvers in flitsgesprekken twee aan twee een aantal onderwerpen. Van Dis & Noordervliet spraken over lezen op leeftijd, en dat hun leesgedrag eigenlijk niet is veranderd in de loop der jaren, alleen dat ze meer tijd hebben om te lezen. Wel doen ze steeds meer boeken weg door gebrek aan ruimte. Ze hebben beiden ervaring met verschillende leesclubs, en vinden het altijd leerzaam om de mening van anderen over boeken te horen, of ze die werken nu waarderen of niet. Van Dis hield nog een pleidooi voor thematische leesclubs: racisme, klimaat, gender, dat levert altijd veel discussie op. Grunberg & Bervoets vonden het leuk om met lezers in gesprek te gaan: dat levert altijd een andere en vaak boeiende kijk op het boek op, ook als mensen kritiek hebben (mits goed gelezen). Je krijgt wel vaak dezelfde vragen, maar dat is ook logisch, aldus Bervoets. Speciale leesclubs zijn altijd een leuke beleving, zoals ook de gesprekken in de ochtend. Grunberg vond het zorgelijk dat docenten steeds minder lezen, en Bervoets vond het belangrijk om naar scholen te gaan en leerlingen te enthousiasmeren voor de literatuur. Oomen & Deckwitz vonden dat poëzie heel geschikt is om te bespreken in een leesclub, omdat het als het goed is meer nog dan proza iets persoonlijks met je doet, en er ook veel ruimte is voor interpretatie. Een tip is om een bloemlezing te kiezen, en dan een gedicht dat je mooi en juist vreselijk vindt te bespreken, dat levert gegarandeerd een leuk gesprek op. Poëzie is ook heel geschikt om in de klas te behandelen, mits je er geen ingewikkelde puzzel van maakt, maar gewoon enthousiast en open over gedichten praat. Als toetje droegen Ellen en Joost op verzoek van het publiek uit eigen werk voor. 

Heel lang hebben we ernaar uitgezien: het verhaal dat Arnon Grunberg speciaal voor schreef. We vroegen hem (al drie jaar geleden) voor een lezing. Na verloop van tijd vroeg hij of het ook fictie mocht zijn. Nou, dat mocht van ons! De lezer en zijn gigolo werd het. Over de historicus/schrijver Spannier, die het met de geschiedenis niet zo nauw neemt, maar wel heel beroemd wordt en overal lezingen geeft. Op advies van boekhandelaar Kees doet hij niet alleen op conventionele, maar ook op onconventionele wijze aan leesbevordering. Zo verdient hij -net als volgens boekhandelaar Kees veel andere schrijvers- een aardig centje bij. Op een dag reist hij met een slecht voorgevoel af naar Hoogeveen, waar hij na bemiddeling door boekhandelaar Kees (die erbij meldde dat een bezoek aan Hoogeveen zelfkastijding was…) op de achterste rij in de zaal een oude dame zal aantreffen die hem 4 hectare land wil nalaten na het toepassen van onconventionele leesbevordering.  Deze keer loopt het anders af… Een hilarisch verhaal, een gierende zaal en een Grunberg die af en toe het lachen niet kan laten. Een geweldig verjaardagscadeau.

Onze vier bekbesprekers voor komend seizoen in actie. Willem Goedhart stelde de quiz samen. Esmé van den Boom, Janine Mooij en Elke Maasbommel assisteerden hem bij het presenteren. Beide laatstgenoemden zijn nieuw in dit gezelschap. In een volgende Leestekens laten zij meer van zich horen. En natuurlijk volgend jaar bij de lezingen. Een quiz volgens de ‘petje op petje af methode’ (waarbij de plaats van de pet werd ingenomen door een mooie jubileum-boekenlegger) met moeilijke en makkelijke vragen over 50 jaar SLD-boeken, over de aanwezige schrijvers, over algemene literaire zaken. Uiteindelijk waren er drie winnaars, die alle drie een boekenbon verdienden.

Laatste actie van de dag (op de borrel na) was het onthullen door Ellen Deckwitz van een banner. Sinds jaar en dag slepen we banners mee als er bijeenkomsten met schrijvers zijn. Die schrijvers mogen dan hun handtekening op de banner zetten, zodat we een mooi overzicht hebben wie we allemaal in huis gehad hebben. We hebben al drie banners helemaal vol. Bovendien hebben we een nieuw logo en dat moest op een nieuwe banner. Vijf schrijvers (Joost Oomen moest naar een andere afspraak) en Marga Kool zetten hun handtekening op de nieuwe banner. 

Natuurlijk signeerden de schrijvers enthousiast hun eigen boeken, die in de stand van boekhandel Van der Velde in ruime mate te koop waren. Veel aanwezigen besteedden daar de boekenbon die zij cadeau kregen bij deelname aan een leesclub. Tot slot van deze mooie dag signeerden de zes schrijvers en de dagvoorzitter de banner-in-nieuwe-huisstijl, waarop we de komende jaren de handtekeningen van alle schrijvers die we ontvangen gaan verzamelen. En toen was er nog een half uurtje tijd voor borrel en bitterballen….